"Şifa" niyetine nesli yok olan kırmızı benekli alabalık

"Şifa" niyetine nesli yok oluyor

Türkiye'deki bazı tatlı sularda doğal olarak yetişen ve yıl boyunca avlanması yasak olduğu halde, çeşitli hastalıklara iyi geldiği düşüncesi ile avlanan kırmızı benekli alabalık, yok olma tehlikesi yaşıyor.
Ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki akarsular başta olmak üzere Karadeniz ve Akdeniz bölgeleri ile Trakya'da, sıcaklığı 15 santigrat derecenin altında olan sularda yetişen ve derisindeki kırmızı noktalar nedeniyle ''kırmızı benekli'' olarak adlandırılan alabalık, halk arasında gerek lezzeti gerekse sarılık, sırt ağrıları, kırık ve çıkıklar ile bazı hastalıkları iyileştirdiği yönündeki anlayış nedeniyle avcıların hedefi oluyor.

Bilinçsizce yapılan aşırı avlanmadan dolayı nesli tükenme tehlikesi altında olan, bu nedenle de yıl boyunca avlanması yasaklanan kırmızı benekli alabalığın kilosu ise 200-300 liradan alıcı buluyor.
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekanı ve Doğa Gözcüleri Derneği Başkanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçmiş yıllarda Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerindeki tüm akarsular ile Toros dağlarındaki dereler ve Trakya'daki bazı nehirlerde yetişen kırmızı benekli alabalığın, şu anda belli başlı derelerde neslini koruma mücadelesi verdiğini söyledi.
İnsanlardaki yanlış anlayış ve buna bağlı yapılan bilinçsiz avcılığın ülke açısından önemli sayılan bir balık türünü neredeyse yok ettiğine dikkati çeken Prof. Dr. Sarı, şunları kaydetti:
''Şifa ve ilaç niyetine, bilinçsizce aşırı avcılığa tabii tuttuğumuz kırmızı benekli alabalıkları artık rahat bırakın. Zaten dereleri kirlettik ve ormanları kestiğimiz için sel geldi yavrularını kaybettik. 'İlaçtır, şifadır, kıymetlidir, eti lezzetlidir' diyerek avladığımız bu balık türü, şimdi ülkemizde çok az yerde kaldı. Bir zamanlar bu bölgedeki tüm tatlı sularda görülen kırmızı benekli alabalık, yaşam alanı daraltıla daraltıla yalnızca Çatak ve Bahçesaray çaylarının bazı kollarında yetişiyor. Ülkemizdeki durum da bundan farklı değil.''
Kırmızı benekli alabalığın hastalıkları iyileştirdiği yönünde ellerinde bilimsel hiçbir veri bulunmadığını vurgulayan Sarı, konuşmasına şöyle devam etti:
''Bu balık türünün herhangi bir hastalığa şifa olması söz konusu değil. Ama tüm doğal besinler gibi bu balıklar da doğal ortamda beslendiği için tabii ki bunu yediğinizde lezzetini fark ediyorsunuz. Bu da tercih nedeniniz oluyor. Ayrıca bölgemizde sarılık hastalığına ilaç olarak görülürken, bazı bölgelerde de yavruları çiğ olarak yutuluyor. Bu tür inanışlar son derece yanlıştır. Bunların bilimsel hiçbir dayanağı yoktur. Bu nedenle alabalıkları rahat bırakalım. Zaten derelerimizde yok denecek kadar az kaldı.''
Sarı, son yıllarda yapılan çalışmalarla kırmızı benekli alabalık türünün çiftliklerde yetiştirilmeye başlandığını bildirerek, özellikle bu balık türünden tatmak isteyenlerin, daha ucuz fiyata çiftliklerden rahatlıkla temin edebileceğini dile getirdi.
Çiftliklerde yetiştirilen ile doğal ortamda yetişen balık arasında lezzet açısından pek bir fark bulunmadığını anlatan Sarı, çiftliklerdeki türlerin de derelere bırakılmasının önüne geçilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Sarı, çiftliklerde yetiştirilen balıkların doğal yollarla yetişen türlere göre daha saldırgan ve rekabet gücünün daha yüksek olduğunu belirterek, ''Çiftliklerden doğal ortama bırakılan kırmızı benekli alabalıklar, saldırganlıklarıyla yerli türleri bulundukları ortamdan uzaklaştırıyor. Bu nedenle iki türün aynı ortamda yaşamasının önlenmesi gerekiyor'' şeklinde konuştu.
Avlanması yasak olduğu halde, kaçak avlanmanın önüne geçilemediğine de değinen Sarı, Çatak ya da Bahçesaray ilçelerinde 'bize balık lazım' denildiğinde, bu balıkların rahatlıkla bulunduğunu ifade etti.
Sarı, caydırıcı cezalar ile bunun önlenebileceğine işaret ederek, ''Yetkililerimizi göreve çağırıyoruz. Ne olursunuz, bu balıklardan çok az kaldı. Bu nedenle bunları koruyalım. Kaçak avlanmaya izin vermeyelim. Sulardaki balıklar çoğalsın, çoğaldıktan sonra avcılığa izin verelim. Yok olduktan sonra bir daha bunları geri getirme sansımız yok'' diye konuştu.